Kumar Oynama İsteği Geldiğinde Ne Yapmalıyım?
Kumar isteği en güçlü anında bile doğru tekniklerle kontrol edilebilir
1) Giriş – Kumar Oynama İsteği Neden Bu Kadar Güçlü?
Kumar bağımlılığı yaşayan kişilerin en sık anlattığı şeylerden biri, "Oynamamak için kendime söz verdim ama dayanamadım." Çünkü kumar, beynin ödül sistemini tıpkı alkol veya madde bağımlılığında olduğu gibi tetikler. Kişi yoğun bir istek hisseder ve bu istek öyle güçlüdür ki sanki tüm dikkatini ele geçirir.
Ama önemli bir gerçek var: Bu dürtüler kalıcı değildir. Çoğu zaman dalga gibi gelir, yükselir ve 15–30 dakika içinde azalmaya başlar. Bunu bilmek, kontrolün ilk anahtarıdır.
Bu yazıda dürtü anında ve sonrasında yapabileceklerinizi öğreneceksiniz.
Dürtüler dalga gibi gelir ve geçer, önemli olan o anı atlatmaktır
2) Kumar İsteğini Tetikleyen Faktörler
Dürtüleri yönetmenin ilk adımı onları tanımaktır. Çünkü istekler çoğu zaman "boşluktan" çıkmaz, belirli tetikleyiciler vardır.
a) Duygusal Tetikleyiciler
- Stresli olduğunda
- Yalnız hissettiğinde
- Canın sıkıldığında
- Öfkeli ya da üzgün olduğunda
Birçok kişi bu duyguları bastırmak için kumara yönelir.
b) Durumsal Tetikleyiciler
- Maaş gününde eline para geçmesi
- Arkadaş ortamında bahis konuşmaları
- Maç izlemek ya da kumar reklamları görmek
- Belirli yerler (bayii, internet kafe)
c) Bilişsel Tetikleyiciler
- "Bu kez kesin kazanırım."
- "Şansım dönecek."
- "Kaybettiklerimi geri alabilirim."
- "Sadece bir kere deneyeceğim."
📓 Öneri: Bir günlük tut. "Ne oldu – ne hissettim – kumar isteğim geldi mi – ne yaptım?" sorularını yaz. Birkaç hafta içinde kendi tetikleyicilerini net görmeye başlarsın.
Tetikleyici günlüğü tutmak, kendi durumunu anlamanın en etkili yoludur
3) Acil Durumda Yapılabilecek 10 Teknik
Kumar isteği geldiğinde en kritik nokta "o anı atlatmak"tır. İşte uygulayabileceğin yöntemler:
Hemen Uygulayabileceğin Teknikler:
- Erteleme tekniği: Kendine "Tamam, oynayacağım ama önce 15 dakika bekleyeceğim" de. Çoğu zaman istek azalır.
- Fiziksel hareket: Ayağa kalk, yürüyüşe çık.
- Nefes egzersizi: Derin nefes al, 5'e kadar say, yavaşça bırak. 5 dakika tekrarla.
- Dikkat dağıtma: Müzik dinle, kitap aç, film izle.
- Birini ara: Güvendiğin arkadaşını ya da ailenden birini ara.
- Soğuk duş: Fiziksel şok, zihnini yeniden odaklamana yardım eder.
- Pozitif cümle kur: "Bu dürtü geçici, ben daha güçlüyüm."
- Para erişimini sınırla: O an elinde para varsa bırak ve uzaklaş.
- Ortam değiştir: Evden çık, bulunduğun yerden uzaklaş.
- Yazıya dök: O an ne hissettiğini kâğıda yaz, dürtünün gücünü azalttığını göreceksin.
Nefes egzersizleri, anında sakinleşmenin en basit ve etkili yoludur
4) Uzmanların Önerdiği Stratejiler
Profesyonel Tavsiyeleri:
- Sorumluluk ortağı edinin: İsteğiniz geldiğinde arayabileceğiniz bir kişi olsun.
- Kumar sitelerini engelleyin: Telefon ve bilgisayarınıza filtre yazılımları yükleyin.
- Paraya erişimi sınırlayın: Kart limitlerini düşürün, nakit taşımayın.
- Alternatif rutinler oluşturun: Spor, gönüllülük, yeni hobiler.
- Destek alın: YEDAM ve benzeri merkezlerde ücretsiz danışmanlık mevcut.
📊 YEDAM'ın paylaştığı bulgulara göre: Danışmanlık alan kişilerin büyük kısmı ilk 3 ayda dürtü yönetimini öğreniyor ve oynama oranları ciddi şekilde azalıyor.
5) Gerçek Vaka Örneği
YEDAM'a başvuran 29 yaşındaki bir danışan şöyle anlatıyor:
"Kumar isteğim en çok gece geliyordu. Telefona sarılıp oynamak istiyordum. Danışmanım bana '10 dakika yürü, isteğin geçecek' dedi. Denedim. Gerçekten işe yaradı. Şimdi dürtü geldiğinde yürüyüşe çıkıyorum ve birkaç dakika sonra istek kayboluyor."
Bu örnek, dürtülerin geçici olduğunu ve doğru yöntemle aşılabileceğini gösteriyor.
Yürüyüş, dürtü anında en etkili fiziksel aktivitelerden biridir
6) Uzun Vadeli Önlemler
Dürtüleri yönetmek sadece anlık değil, uzun vadeli bir süreçtir.
Kalıcı Çözüm Yolları:
- Psikoterapi: Özellikle bilişsel davranışçı terapi (BDT), düşünce-davranış döngüsünü kırar.
- Destek grupları: Benzer sorunlar yaşayanlarla bir arada olmak güç verir.
- Aile desteği: Gizlemek yerine paylaşmak, güveni artırır.
- Hedef belirleme: Borç ödemek, sağlıklı yaşam kurmak.
- Yeni alışkanlıklar: Spor, sanat, öğrenme faaliyetleri.
📊 Araştırma Sonucu: Terapi ve destek alan bireylerde nüks oranlarının %50'ye kadar azaldığını gösteriyor.
7) Sık Sorulan Sorular
Kumar oynama isteği ne kadar sürer?
Genellikle 15–30 dakika. Bu süreyi atlatabilirsen istek büyük ölçüde kaybolur.
"Bir kere oynasam bir şey olmaz" doğru mu?
Hayır. Bu düşünce en büyük tuzaktır. Tek bir deneme, süreci başa sarar.
Tetikleyiciler herkeste aynı mı?
Hayır. Kiminde maaş günü, kiminde yalnızlık, kiminde maç izlemek tetikler.
Profesyonel destek almadan başarabilir miyim?
Bazı kişiler tek başına ilerler ama uzman desteği süreci kalıcı kılar.
İstek gelince hep savaşmalı mıyım?
Hayır. Dürtülerle savaşmak yerine onları yönetmeyi öğrenmek daha etkilidir.
İstekleri azaltmanın en iyi yolu ne?
Tetikleyicileri tanımak, erişimi sınırlandırmak ve alternatif alışkanlıklar geliştirmektir.
Destek grupları, yalnız olmadığınızı hissetmenizi sağlar
8) Sonuç – İstekle Başa Çıkmak Mümkün
Kumar oynama isteği çok güçlü olabilir, ama geçicidir. Asıl mesele bu dalgaları atlatmayı öğrenmektir. Erteleme, alternatif aktiviteler, nefes egzersizleri ve sosyal destek sayesinde her dürtüyle daha güçlü baş edebilirsin.
Unutma: Her "hayır" deyişin, bağımlılıktan kurtuluş yolunda büyük bir kazanımdır.
Bir sonraki yazımızda "Aile ve Yakınlar Kumar Bağımlısına Nasıl Davranmalı?" konusunu ele alacağız.
